১)কেৰেলা পাত: আইৰন, মেগনেচিয়াম, পতাচিয়াম, ভিটামিন C ৰ উৎস। মধুমেহ নিয়ন্ত্ৰনত সহায় কৰে, কলেষ্ট্ৰৰেল নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, চুলি আৰু চালৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰে, লিভাৰৰ বিসংগতি দূৰ কৰে, শৰীৰৰ ছৰ্বি কমায়, ৰোগ প্ৰতিৰোধী ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে। ২)চজিনা পাত: অস্থি মজবুত কৰে, ৰক্তসংশোধন কৰে, ডায়বেটিছ নিয়ন্ত্ৰনত সহায় কৰে, হজমী শক্তি বৃদ্ধি কৰে আৰু যৌন দূৰ্বলতা নাশকৰে। ৩)ওলকচু: কেঁচুমূৰীয়া ভালকৰাত সহায়ক আৰু গ্ৰহণী ৰোগ নাশক। ৪)কচুশাক: পিত্ত আৰু শোথ ৰোগ নাশক। ৫)কঁঠালৰ মুচি: কেঁচুমূৰীয়া আৰু পোৰণী গ্ৰহণী নাশক। ৬)কলমৌ শাক: স্তনত গাখীৰ বৃদ্ধি কৰে, পুৰুষৰ শুক্ৰবৰ্দ্ধক ৰুপে কামকে। ৭)দুপৰ টেঙা: English: Sprout leaf প্ৰস্ৰাৱৰ ৰোগ নাশক, বৃক্কৰ পাথৰ নাশক, জণ্ডিচ ৰোগৰ সুপথ্য। ৮)কাঠআলুৰপাত: English: White Yam : : বলবৰ্ধক। ভিটামিন B6, B1, ফলিক এচিড আৰু c ভিটামিনৰু ভাল উৎস। ৯)কুকুৰাঠেঙীয়া: English: Bandicotberry: : দাঁতৰ ৰোগ, কেন্সাৰ, ডায়বেটিছ, জ্বৰ, খৰ-খজুলি আদি ৰোগ নাশক। ১০)কেঞাবন: English: Nut grass চালৰ ৰোগ নাশক, ছৰ্বি নাশক,ডায়েৰীয়া নাশক, হজমী শক্তি বৰ্ধক। ১১)অমিতা ফুল: English:papaya ই হজম শক্তি বৃদ্ধি কৰে, যকৃত সৱলকৰে, কৰ্কটৰোগ, কুকুৰীকণা নাশক, পেটৰ ঘাঁ শুকুৱাত সহায় কৰে। ১২)কোমোৰা পাত: English: Ash gourd ৰক্তক্ষৰণ বন্ধ কৰি ঘাঁ শুকোৱাত সহায় কৰে, হৰমনৰ বিসংগতি দূৰকৰাত সহায় কৰে, শৰীৰৰ উজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। ১৩)খুতৰাশাক: English:green amaranth হজম শক্তি বৃদ্ধি কৰে, ভোক বঢ়াই, পিত্ত, কফ, বিষ নাশক। ১৪)গাখীৰতী: English: Milky herb স্নায়ু ৰোগ, দাঁতৰ ৰোগ, শ্বাস-প্ৰশ্বাস জনিত ৰোগ আৰু কোষ্ঠকাঠিন্য আাদি দূৰ কৰে। ১৫)গৰুখিচ: English: Wild strawberry গাউত, আৰ্থাৰাইটিছ, ডায়েৰীয়া,ছালৰ ৰোগ নাশক আৰু দেহৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধি ক্ষমতা বৃদ্ধি কাৰক। ১৬)আদা: English:Ginger হজমিশক্তি বৃদ্ধি কৰে, কাহ, বমি, বীজাণু নাশক। ১৭)চালকুঁৱৰী আগ: English: Aloevera চালৰ ৰোগ নাশক, পৰিপাক ক্ৰীয়া মজবুত কৰে, ডায়বেটিচ নিয়ন্ত্ৰনত সহায় কৰে, কোষ্ঠকাঠিন্য দূৰকৰাত সহায় কৰে। ১৮)চিৰতা পাত: মেলেৰিয়া, বহুমূত্ৰ ৰোগ দূৰ কৰে, তেজৰ পৰিস্কাৰ কৰে, চালৰ ৰোগ দুৰ কৰে। ১৯)চুকাশাক: English: Sorrel বায়ু ৰোগ নাশক ২০)চেংমৰা/চেঙামু: English: Spiny arum হাপানী, ব্ৰংকাইটিছ, বাট বিষ, পেটৰ বিষ নাশক ২১)জবাফুল: English:China rose: : চুলিৰ সমস্যা দুৰ কৰে, ৰক্ত শোধন কৰে, ৰক্তস্ৰাৱ আৰু কলেষ্ট্ৰৰেল নিয়ন্ত্ৰন কৰে। ২২)জলকীয়া পাত: দৃষ্টিশক্তি বৃদ্ধিৰ কাৰক, চাল আৰু চুলি মজবুত কৰে, সংক্ৰমন ৰোধকৰে, ৰক্তস্ৰাব কমাত সহায় কৰে, শ্বেতৰক্তকনিকা বৃদ্ধিৰ কাৰক। ২৩)জাতিলাউ পাত: English: gourd Bottle: পুষ্টিকৰ, শীত বীৰ্য, শুক্ৰবৰ্দ্ধক। ২৪)জালুকপাত: English:Black pepper: বীজাণু নাশক, গা বিষ নাশক। ২৫)জিকা পাত: English: Ridge gourd পুষ্টিবৰ্ধক, ইয়াৰ গুটি চাইনাচাইটিচ নাশক। ২৬)জিলমিল: English: Pigweed ভোক বৃদ্ধিৰ কাৰক, বায়ু, পিত্ত, ক্ৰিমি নাশক। ২৭)জেটুলীপকা পাত: English: Wild raspberry ৰক্তবৰ্দ্ধক ২৮)জ্যেষ্ঠমধু পাত: English: Licorice: অন্তৰ ঘাঁ-শুকোৱাত সহায়ক,হৃদ ৰোগ, কফ, পিত্ত নাশক। ২৯)টিকনি বৰুৱা: English: Pickly ivys: শক্তিদায়ক। ৩০)টুবুকী লতা/ টুপুৰী লতা: কেন্সাৰ নাশক, মহিলাৰ বগাস্ৰাৱত ভাল কামকৰে, ৰোগ প্ৰতিৰোধী ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ কাৰক। ৩১)টেঙামৰা: English: Rozella: গ্ৰহণী নাশক। ৩২)টেঙেচি টেঙা: English: Wood sorrel: স্মৰণ শক্তি বৃদ্ধিকাৰক, গ্ৰহণী নাশক। ৩৩)ঢেঁকীয়া: English: Fern পেট পৰিষ্কাৰক, ৰক্তবৰ্দ্ধক, শুক্ৰবৰ্দ্ধক। ৩৪)ঢেঁকীয়ালতি: English: Maidenhair creeper: : : বাট বিষ নাশক। ৩৫)তৰা গজালি: : পেলুৰ প্ৰতিষেধক। ৩৬)তিতাফুল/ৰামবাহক/ৰঙা বাহক: কিমি নাশক, ৰক্তশোধক। ৩৭)তিতাবাহক/ তিতাকুচি/বগা বাহক: English:Malbar nut. Botanical: Justicia adhatoda syn Adatoda vasica: হাঁপানী, ব্ৰংকাইটিছ, ডিঙিৰ বিষ, কাঁফ নাশক। ৩৮)তিঁয়হ পাত: English: Cucumber: Botanical: Cucumis sativus : পিত্ত পাথৰি ৰোগ নাশক, চকু উজ্জ্বলতা বৃদ্ধি কৰে। ৩৯)তুলসী পাত: English: Basil: Botanical: Ocimum sanctum: কাঁহ, হাঁপানী, কফ নাশক। ৪০)দহি কচু: English: Botanical: Alocasia odora: ফিটাপেলু নাশক, কোষ্ঠকাঠিন্য নাশক। ৪১)দাংবদি/লেছেৰা মাহ: English:Cowpea :Botanical: Vigna sinensis: পুষ্টি বৰ্ধক। ৪২)দুপৰটেঙা: English: Sproutleaf: Botanical: Bryophyllum pinnatum: পাথৰী নাশক, প্ৰস্বাৱৰ ৰোগ নাশক। ৪৩)দূবৰি বন: English: Dog grass:Botanical: Cynodon dactylon: মাহেকীয়াৰ সমস্যা দুৰ কৰা, শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধী ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে। কোষ্ঠবদ্ধতা নাশক। ৪৪)দোৰোণশাক/দুৰুম/ দ্রুণ: English: Botanical: Leucas aspera: বাতশ্লেষ্মা নাশক, হজমী কাৰক, অৰ্শ, শোথৰ সুপথ্য। ৪৫)ধতুৰা: English: Thronapple: Botanicatl: Datura stramonium: ঘাঁ শুকোৱাত সহায় কৰে, হাঁপানী আৰু স্নায়ু ৰোগনাশক। ৪৬)ধনিয়া/মেমেধু: English: Coriander Botanical: Coriandrum sativum: ৰক্তহীনতা, চালৰ ৰোগনাশক, হৃদৰোগ নশক, বেক্টেৰিয়া বিজানু নাশক, হজম শক্তি বৰ্ধক। ৪৭)নৰসিংহ: English: Curry leaf: Botanical: Murraya koenigii: চকুৰ দৃষ্টিশক্তি বৰ্দ্ধক, পেটৰ বিষ নাশক। ৪৮)নহৰু : English: Garlic Botanical: Allium sativum: হজমী শক্তি বৰ্ধক, উচ্চ ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰক, হৃদৰোগ নাশক, জীৱনী শক্তি বৰ্ধক। ৪৯)নিলাজী বন: English: Sensitive plant: Botanical: Mimosa pudica: ডায়েৰীয়া প্ৰতিৰোধ কৰে, ডাইবেটিছ নিয়ন্ত্ৰন কৰাত সহায় কৰে, অৰ্শ ৰোগ নাশক, এন্টি ফাংগেল। ৫০)নীলকণ্ঠ: English: Blue fox tail: Botanical: Ecbolium linneanum: মাহেকীয়াৰ সমস্যা, বাট বিষ আৰু প্ৰাস্বাৰ সমস্যা দুৰীকাৰক। ৫১)নেওঠনীয়া/নেওঠনী: English(?)Botanical: Portulaca grandiflora: এজমা, ডাইবেটিছ, কন্সাৰ নাশক। ৫২)নেফাফু: English:Botanical: Clerodendrum colebrookianum: উচ্চ ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰিত। ৫৩)নুনি পাত: English: Mulberry:Botanical: Morus alba: ব্লাডচুগাৰ নিয়ন্ত্ৰন কৰে, জাৱনীশক্তি বঢ়ায়। ৫৪)পচতীয়া: English: (?) Botanical: Vitex pentaphylla: চালৰ ৰোগ নাশক, কঁফ নাশক। ৫৫)পদিনা: English: Mint: Botanical: Mentha viridis: গাৰ দুৰ্গন্ধ নাশক, ৰক্ত বৃদ্ধি কাৰক, পেটৰ বিষ নাশক, বাধক বেদনা নাশক। ৫৬)পনৌনৌৱা/পূর্ণনৱা: English: Hog weed : Botanical: Peperomia pellucid: ৰক্তবৃদ্ধি কাৰক, শোথনাশক, ঘাঁ শুকুৱা সহায়ক। ৫৭)পালেং: English: Spinach: Botanical: Spinacea oleracia: ৰক্ত, পিত্ত, বিষ দোষ নাশক, শিশুৰ পয়াঁলগা ৰোগ ভাল কৰে, ছাল নিমজ কৰে। ৫৮)পিৰালি পালেং: English: Garden spinach: Botanical: Talinum triangulare: প্ৰচুৰ ভিটামিনৰ উ ৎস, বল বৰ্ধক। ৫৯)পিঁয়াজপাত: English: Onion: Botanical: Allium cepa: মুখৰ আৰু খাদ্যনলীৰ বীজাণুনাশক, ৰক্তবৰ্দ্ধক, যক্ষ্মাৰোগৰ বীজাণু নাশক, শুক্ৰবৰ্দ্ধক। ৬০)পুৰৈশাক: English: Malabar nightshade: Botanical: Basella rubra, Basella alba: পুষ্টিকাৰক, কুকুৰীকণা নাশক, এলাৰ্জিত উপকাৰী, স্মৃতি শক্তি বৰ্দ্ধক। ৬১)বন জলকীয়া: English:Wild chilli: Botanical: Clematis cadmia: এন্টিচেপ্তিক। ৬২)বন জালুক: English:Wildpepper:Botanical: Oldenlandia diffusa, O. Corymbosa : ছালৰ ৰোগ, পেটৰ ৰোগ নাশক। ৬৩)বন ধনিয়া: English:Sweetleaf: Botanical: Scopuria dulcis : হজমিকাৰক, সুগন্ধিদায়ক, ৰুচিকৰ। ৬৪)বৰটেঙেচি: English: Irish shamrock: Botanical: Oxalis corymbosa: স্মৰণ শক্তি বৃদ্ধিত সহয় কাৰক, গ্ৰহণী নাশক। ৬৫)বৰালি বুকুৱা: English: Botanical: Pouzolzia zeylanica, P. Indica: ডিচেন্ট্ৰি, ঘাঁ, ফুঁড়া, প্ৰস্বাৱৰ সমস্যাত সহায়ক। ৬৬)বৰিয়াল/বৰবৰিয়াল/সোণবৰিয়াল: English: Broom jute Botanical: Sida cordifolia:মূত্ৰাশয় আৰু কিডনীৰ সমস্যা নাশক। ৬৭)বর্হমথুৰি/বৰমথুৰি: English: Lipstick champa: Botanical: Magnolia hodgsonii, Talauma hodgsonii: বেক্টেৰিয়া নাশক। ৬৮)বাবৰি/বালি বাবৰি: English: (?) Botanical: Myriactis javanica: ক্ৰিমি নাশক, ছালৰ কমনীয়তা বৰ্দ্ধক, বীৰ্যবৰ্দ্ধক, চকুৰ বাবে উপকাৰী। ৬৯)বিলাহী পাত: English: Tomato: Botanical:Lycopersicon esculentum: তেজবৰ্দ্ধক, ছাল নিমজ কাৰক। ৭০)বিশল্যকৰণি/তিতাবাহক/তিতাখাৰি English(?): Botanical: Jasticia gendarussa SynGendarussa vulgaris: বিষ নাশক। ৭১)বিহলঙনি: English: Botanical:Polygonum glabrum , P. Orientale: বিষ, বাত বিষ নাশক। ৭২)বেঙেনা(খৰুৱা): English: Brinjal: : ৰক্তবৰ্দ্ধক। ৭৩)বেতগাজৰ পাত: English: Slender Rattan Cane :Botanical: Calamus viminalis, V. Rotang: ক্ৰিমি নাশক, ৰক্তবৰ্দ্ধক। ৭৪)ব্ৰাহ্মীশাক: English: Brahmi: : স্মৰণ শক্তি বৃদ্ধিকাৰক, মৃগী ৰোগ নাশক, মাত পৰিষ্কাৰ কৰে, বায়ু সবল কৰে। ৭৫)ভাঙৰ আগ: English: Hemp : ভোক লগায়, কামভাৱ জাগৃত কৰে, নিদ্ৰাজনক। ৭৬)ভাতকেৰেলা: English: Spine gourd : : পুষ্টিকাৰক। ৭৭)ভীমৰাজ বন/ভৃগৰাজ: : হৃদয় টনিক, বেক্টেৰিয়া বিজানু নাশক, চুলিৰ সমস্যা নাশক, হজমী শক্তি বৰ্ধক। ৭৮)ভেঁকুৰি তিতা/তিতা ভেঁকুৰি: English: Pickly night shade:: ক্ৰিমি নাশক, তেজ পৰিষ্কাৰক, হাঁইফাই নাশক। ৭৯)ভেদাইলতা/ভাদুলিলতা/ভাদুলতা/মুকুন্দলতা/পাদুৰি লতা: English: Skunk vine: Botanical: Paederia foetida: শক্তিদায়ক, বাত, গ্ৰহণী নাশক। ৮০)মচন্দৰী/মুচন্দৰী/মচুন্দৰী: English: Heart leaf: Botanical:Houttuynia cordata: গ্ৰহণী নাশক, জ্বৰ, নিউমোনিয়া ৰোগত উপকাৰী। ৮১)মজাঠি/মজেঠি: English: Indian madder: বেক্টেৰীয়া প্ৰতিৰোধী, ডাইবেটিচ, কিডনী পাথৰ নাশক, ডিচেন্ট্ৰী প্ৰতিৰোধক। ৮২)মধুৰীআমৰ পাত: ডায়েৰীয়া, গ্ৰহনী নাশক। ৮৩)মধুসোলেং: গ্ৰহণী আৰু পেটৰ ৰোগ নাশক। ৮৪)মৰলীয়া পাত/ফুটুকী বন/ঠোঁটনী শাক/ঠোঠনী শাক: English: Chick’s wort: : পেট পৰিষ্কাৰক, পেটৰ ঘা, বদহজম, গ্ৰহণী, অনিদ্ৰা নাশক, বুদ্ধিকাৰক, মেদ নিবাৰিত কৰে। ৮৫)মৰিচা: English: Amarntha: Botanical: Amaranthus gangeticus: স্মৰণ শক্তি বৰ্দ্ধক, শৌচ স্বাভাৱিক কৰে, কৰ্কট ৰোগৰ পথ্য। ৮৬)মহানিমৰ পাত: English: Neem: তেজ পৰিষ্কাৰক, মেলেৰীয়া, বহুমূত্ৰ ৰোগ নাশক, বীজাণু আৰু কীটাণু নাশ কৰিব পাৰে। ৮৭)মাটি কাঁদুৰি: English: Sessile joyweed: Botanical: Alteranthera sessile: পেটৰ ৰোগৰ কাৰণে উপকাৰী। ৮৮)মানধনিয়া/নগা ধনিয়া: Englisndh: Long coriander: Botanical: Eryngium foetidum: হজমিকাৰক, সুগন্ধিদায়ক, ৰুচিকৰ। ৮৯)মানিমুনি(বৰ): English: Asiatic pennywort: Botanical: Centella asiatica: পেটৰ ৰোগ নাশক, স্নায়ুসবল কাৰক। ৯০)মানিমুনি(সৰু): English: Andem:Botanical: Hydrocotyl sibthorpiodes: স্মৰণ শক্তি বৰ্দ্ধক, গ্ৰহণী নাশক। ৯১)মূলাশাক: English: Radish : Botanical: Raphanus sativus: কোষ্ঠকাঠিন্য, ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰনৰ কাৰক, কিডনী ৰোগ নাশক, হাঁপানী নাশক। ৯২)ৰঙালাউ আগ: English: Pumpkin: Botanical: Cucurbita moschata: চকুৰ দৃষ্টি শক্তি বৰ্দ্ধক, পাতে হাড়, দাঁত মজবুত কৰে, গুটিয়ে শুক্ৰ বৃদ্ধি কৰে। ৯৩)লফা শাক: English: Cluster mallow Botanical: Malva verticillata: কিডনীষ্টন, হাঁপানী, বংকাইটিচ নাশক, নিদ্ৰাহীনতা, শানমইনা নাশক। ৯৪)লাই শাক: ৰোগ প্ৰতিৰোধী ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে, কেন্সাৰৰ প্ৰতিৰোধক, হৃদ যন্ত্ৰ শক্তিশালী কৰে, নিম্ন ৰক্তচাপৰ বাবে ভাল। ৯৫)হাতীখুতৰা/ হাতী চৰিলি/ কাঁটা খুতৰা: গ্ৰহণী আৰু বিষ নাশক ৯৬)মেথিশাক: English: Fenugreek: k foenum-graecum: বহুমূত্ৰ ৰোগ নিয়ন্ত্ৰক, মাজু আইত উপকাৰী। ৯৭)শেৱালি ফুল: English: Night jasmine : ক্ৰিমি নাশক, জ্বৰ নাশক। ৯৮)উৰহী: English: Dolichs bean: : শুক্ৰকাৰক, বলকাৰক। ৯৯)লাইজাবৰী: English:Tropical chickweed কফ নাশক, চাইনাচাইটিচত উপকাৰী। ১০০)শুকলতি: English: Patchouli: গ্ৰহণী, প্ৰসূতি ৰোগ নাশক, গাঁঠিৰ বিষ উপশম কৰে। ১০১)কালমেঘ: English: Kalmegh যকৃত শক্তি দায়ক, মেলেৰীয়া, বহুমূত্ৰ নাশক, ৰক্ত পৰিষ্কাৰক। ●সংগ্ৰহিত ডাঃ হৰিকান্ত দাস। ★★★অনুগ্ৰহ কৰি পেজ টো লাইক কৰিব★★★